- وادی البرش (دِ لْ جِن ن)
ناحیۀ زیبا و آبادی است در اسپانیا در نزدیکی شهرآبله، در این ناحیه شهری است به نام البیلو که انگورش معروف است و سبریروس هم نامیده میشود. (از الحلل السندسیه ج 1 ص 342)
معنی وادی البرش - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(دِلْ قُ را)
لغت نامه دهخدا
موضعی است در نزدیک مدینه. (از اقرب الموارد). شهرکی است (به عربستان) با مردم اندر میان بیابان نهاده. (حدود العالم). ناحیه ای است بین مدینه و شام واز توابع مدینه و دارای دهکده های بسیار است. پیغمبراکرم به سال 7 ه.ق. آنجا را تصرف و سپس با گرفتن جزیه صلح کرد. (از معجم البلدان). گروهی از رجال عرب به این ناحیه منسوبند از آن جمله اند: یحیی بن ابی عبیده بن الوادی که در حدیث ثقه بود و عمر بن داود بن زاذان غلام عثمان بن عفان که معروف به عمر بن الوادی المغنی و از مهندسان روزگار ولیدبن یزید بن عبدالملک بود.
- غزوۀ وادی القری، غزوه ای است که پیغمبر پس از فتح خیبر و فدک در سال 7 ه.ق. با یهودساکن وادی القری کرد. در امتاع الاسماع ج 1 ص 332 چنین آمده است: چون پیغمبر (ص) از خیبر بازگشت قصد وادی القری کرد. وی شب در صهباء با صفیه بنت حی ازدواج کرد وابوایوب انصاری شب تا سحر نگهبان حضرت بود. چون بامداد به وادی القری رسید گروهی از عرب بر وی گرد آمدندولی یهود آنان را با نیزه پذیره شدند و مدعم غلام پیغمبر به تیر آنان کشته شد. پیغمبر لشکر خود را برای جنگ به صف آراست و سعد بن عباده، حباب بن المنذر، سهل بن حنیف و عباد بن بشر سران یهود را به اسلام دعوت کرد، ایشان امتناع کردند و به جنگ برخاستند، 11 تن از آنان کشته شدند. این جنگ یک شبانه روز ادامه داشت سرانجام آنجا به قهر و غلبه گشوده شد و غنیمت بسیار به دست آمد. یهود ساکن تیماء از در صلح درآمدند. پیغمبر در برابر جزیه صلح را پذیرفت و آنان را بر اموال خودگماشت و آنگاه به مدینه بازگشت. در مجمل التواریخ والقصص ص 254 در این خصوص چنین آمده است: در محرم (سال هفت هجری) غزو خیبر و گشادن حصار، و تزویج صفیه باپیغامبر بود و باز صلح کردند و با مردم فدک در صفر و زنی جهود پیغامبر را زهر داد بر بزغالۀ بریان کرده... و اندر ماه ذوالحجه پیغامبر علیه السلام به عمره القضا رفت و حج کرد. و پیش از این غزو وادی القری بود. (مجمل التواریخ والقصص). و در تاریخ گزیده ص 14 چنین آمده است: بعد از فتح خیبر عزیمت استخلاص فدک کردبی جنگ و به صلح مسخر کرد... از فدک عزم وادی القری کرد و آن را محصور کرد و بعد از هفته ای مسخر گردانید. در حبیب السیر ج 1 ص 381 چنین آمده است: چون حضرت مصطفی علیه الصلوه اشرفها از صهباء کوچ فرموده به وادی القری رسید. یهود آن موضع به حمایت بعضی از مشرکان عرب قدم در میدان جنگ نهادند و اهل اسلام نیز به صف آرایی پرداختند و آنروز با آنکه یازده تن از جهودان به قتل رسیدند غلبۀ قطعی معلوم نشد اما صبح روز دوم ترس و وحشت زیاد به حال اهل ظلام راه یافته فرار اختیار کردند و نعمتی وافر و غنیمتی کثیر به دست سپاه اسلام افتاد. چون یهودان از فتح لشکر اسلام خبر یافتندطریق مصالحه در پیش گرفتند و جزیه قبول نمودند و حضرت مقدس نبوی صلوات اﷲ و سلامه علیه قرین فتح و ظفر به مدینه طیبه شتافتند و در ذیقعده همان سال با دو هزار از مهاجر و انصار به جانب مکۀ معظمه توجه فرمودند. در معجم البلدان در این خصوص چنین آمده است: پیغمبر چون از کار خیبر فراغت یافت روی به وادی القری آورد و مردم آنجا را به اسلام دعوت کرد، از این کار امتناع کردند و بجنگ با وی برخاستند پیغمبر پیروزی یافت و آنجا را به قهر تصرف کرد و اموال ایشان را به غنیمت گرفت و از این جنگ به مسلمانان متاع و اثاث فراوانی رسید رسول خمس آن اموال را برداشت و نخلستانها وزمینها را برای یهود باقی گذاشت و با آنان مانند اهل خیبر رفتار کرد. فتح آنجا در جمادی الاخر سال 7 ه.ق. صورت گرفت. و رجوع به غزوۀ وادی القری و عقدالفرید ج 7 ص 28، تاریخ سیستان ص 71، سفرنامۀ ناصرخسرو ص 49، مجمل التواریخ ص 519، نزههالقلوب ج 3 ص 14، تاریخ اسلام ص 30 و 62 قاموس الاعلام ترکی ج 6 و نخبه الدهر دمشقی ص 67 و 214 شود
- غزوۀ وادی القری، غزوه ای است که پیغمبر پس از فتح خیبر و فدک در سال 7 ه.ق. با یهودساکن وادی القری کرد. در امتاع الاسماع ج 1 ص 332 چنین آمده است: چون پیغمبر (ص) از خیبر بازگشت قصد وادی القری کرد. وی شب در صهباء با صفیه بنت حی ازدواج کرد وابوایوب انصاری شب تا سحر نگهبان حضرت بود. چون بامداد به وادی القری رسید گروهی از عرب بر وی گرد آمدندولی یهود آنان را با نیزه پذیره شدند و مدعم غلام پیغمبر به تیر آنان کشته شد. پیغمبر لشکر خود را برای جنگ به صف آراست و سعد بن عباده، حباب بن المنذر، سهل بن حنیف و عباد بن بشر سران یهود را به اسلام دعوت کرد، ایشان امتناع کردند و به جنگ برخاستند، 11 تن از آنان کشته شدند. این جنگ یک شبانه روز ادامه داشت سرانجام آنجا به قهر و غلبه گشوده شد و غنیمت بسیار به دست آمد. یهود ساکن تیماء از در صلح درآمدند. پیغمبر در برابر جزیه صلح را پذیرفت و آنان را بر اموال خودگماشت و آنگاه به مدینه بازگشت. در مجمل التواریخ والقصص ص 254 در این خصوص چنین آمده است: در محرم (سال هفت هجری) غزو خیبر و گشادن حصار، و تزویج صفیه باپیغامبر بود و باز صلح کردند و با مردم فدک در صفر و زنی جهود پیغامبر را زهر داد بر بزغالۀ بریان کرده... و اندر ماه ذوالحجه پیغامبر علیه السلام به عمره القضا رفت و حج کرد. و پیش از این غزو وادی القری بود. (مجمل التواریخ والقصص). و در تاریخ گزیده ص 14 چنین آمده است: بعد از فتح خیبر عزیمت استخلاص فدک کردبی جنگ و به صلح مسخر کرد... از فدک عزم وادی القری کرد و آن را محصور کرد و بعد از هفته ای مسخر گردانید. در حبیب السیر ج 1 ص 381 چنین آمده است: چون حضرت مصطفی علیه الصلوه اشرفها از صهباء کوچ فرموده به وادی القری رسید. یهود آن موضع به حمایت بعضی از مشرکان عرب قدم در میدان جنگ نهادند و اهل اسلام نیز به صف آرایی پرداختند و آنروز با آنکه یازده تن از جهودان به قتل رسیدند غلبۀ قطعی معلوم نشد اما صبح روز دوم ترس و وحشت زیاد به حال اهل ظلام راه یافته فرار اختیار کردند و نعمتی وافر و غنیمتی کثیر به دست سپاه اسلام افتاد. چون یهودان از فتح لشکر اسلام خبر یافتندطریق مصالحه در پیش گرفتند و جزیه قبول نمودند و حضرت مقدس نبوی صلوات اﷲ و سلامه علیه قرین فتح و ظفر به مدینه طیبه شتافتند و در ذیقعده همان سال با دو هزار از مهاجر و انصار به جانب مکۀ معظمه توجه فرمودند. در معجم البلدان در این خصوص چنین آمده است: پیغمبر چون از کار خیبر فراغت یافت روی به وادی القری آورد و مردم آنجا را به اسلام دعوت کرد، از این کار امتناع کردند و بجنگ با وی برخاستند پیغمبر پیروزی یافت و آنجا را به قهر تصرف کرد و اموال ایشان را به غنیمت گرفت و از این جنگ به مسلمانان متاع و اثاث فراوانی رسید رسول خمس آن اموال را برداشت و نخلستانها وزمینها را برای یهود باقی گذاشت و با آنان مانند اهل خیبر رفتار کرد. فتح آنجا در جمادی الاخر سال 7 ه.ق. صورت گرفت. و رجوع به غزوۀ وادی القری و عقدالفرید ج 7 ص 28، تاریخ سیستان ص 71، سفرنامۀ ناصرخسرو ص 49، مجمل التواریخ ص 519، نزههالقلوب ج 3 ص 14، تاریخ اسلام ص 30 و 62 قاموس الاعلام ترکی ج 6 و نخبه الدهر دمشقی ص 67 و 214 شود
(دِلْ غَ)
لغت نامه دهخدا
موضعی است نزدیک فدک واقع در نزدیک مدینه. (از معجم البلدان ذیل الغرس). و رجوع به الغرس در معجم البلدان شود
(دِلْ بَ)
لغت نامه دهخدا
محلی است در 9 فرسنگی بدر واقع در بین مکه و مدینه: از مکه تا مدینه دوی است و شصت میل که هشتاد و شش فرسنگ و دو میل باشد، وبطریق البدر از مکه به دیه سه فرسنگ و از آنجا به مغارۀ ابوبکر و عثمان که آن را سیسان خوانند و رفیع نیز گویند شش فرسنگ. از آنجا به ماءالخلیص که عقبه سویق آنجاست هشت فرسنگ. و از آنجا به مغارۀ طفوه راثق (و یقال وادی طفوان) هشت فرسنگ. و از آنجا به ماء رابط عراب و سعال راثق و سعال الجود و میل ابوجهل آنجاست هشت فرسنگ. و از آنجا به وادی البدر هشت فرسنگ. و از آنجا به بدر و حنین نه فرسنگ و از آنجا به وادی الصّفرا شش فرسنگ. و از آنجا به وادی الغزال هشت فرسنگ... (نزهه القلوب حمدالله مستوفی چ لیدن مقالۀ سوم ص 169). و رجوع به وادی الغزال و وادی الصفراء شود
(یِ اِ رُ)
لغت نامه دهخدا
رودی است در شمال اندلس که بدریای مدیترانه میریزد. (از الحلل السندسیه ج 1 ص 21). و رجوع به ص 41، 163، 318 همان جلد و ج 2 ص 197 شود